technical malfunction

سیستم کلی روایت در تمام فیلم ها (و حتی میتوان گفت به طور کلی در داستان گویی) به این ترتیب است که شخصیت در حال زندگی عادی خود است (پرده ی اول) که یا تصمیم به گذشتن از مانعی در زندگی خود میگیرد و یا بنا بر تصادفی در مسیری می افتد که باید موانعی را از سر راه خود بردارد تا به روال عادی زندگی خود بازگردد (پرده ی دوم) و در پایان یا به موفقیت میرسد و یا نه (پرده ی سوم).

در دنیای سینما پدیده تصادف و یا اتفاق خیلی کم به عنوان یک عامل درام سازی قوی مورد استفاده قرار میگیرد. چون احتامل وقوع تصادف در زندگی ما خیلی کم بوده و در نتیجه حس همدردی ما را بر نمی انگیزد. هر چه این اتفاق عجیب تر و احتمالش کمتر باشد حس همدردی کمتر برانگیخته میشود. در داستان هایی که یک اتفاق عامل اصلی تنش و درام است همیشه از ترفند های همدردی سازی و یا جذب بیشتر استفاده میکنند. به طور مثال یک عشق بین زن و مرد و یا وجود یک فرزند و ... همچنین همیشه اتفاق ها طوری پیش میروند که در پایان شخصیت به رستگاری برسد و این حس بدست می دهد که اگر این اتفاق نمی افتاد شاید شخصیت به این پیروزی ها و رستگاری های مادی (یک شغل جدید) و معنوی (رسیدن به عشق) نمی رسید.

یکی از انواع اتفاقاتی که ممکن است در زندگی ما و همچنین در دنیای درام بیافتد، نقص فنی است.
یعنی خرابی و از کار افتادگی و یا بد عمل کردن ماشین آلات و دستگاه ها و اشیا. این نوع اتفاق ها خیلی کم تر در سینما استفاده میشوند. زیرا سینما در کل اصرار بخصوصی به درس دادن به مخاطب دارد و به چالش کشیده شدن شخصیت ها را در مواجهه با دیگر انسان ها و همچنین دنیای اطراف، به نمایش گذاشته تا ما قهرمان ها را سرلوحه زندگیمان قرار دهیم. به همین دلیل اینکه یک نفر در مقابل هنگ کردن کامپیوترش یا سیم لختی که از دیوار اتاقش بیرون زده چه عکس العملی نشان می دهد قابلیت دراماتیزاسیون بالایی ندارد. به دلیل همین خاص بودن این پدیده ی نقص فنی است که من آن را خیلی دوست دارم و استفاده ی درست آن را در فیلم ها میپسندم.

در ادامه میخواهم چند نمونه از نقص های فنی را که یک درام قوی تولید کرده اند معرفی کنم:

*در ادامه امکان دارد بخشی از داستان فیلمهای نام برده لو برود*

2001: a space Odyssey
در فیلم ادیسه ی فضایی یکی از مهمترین پدیده های نقص فنی اتفاق می افتد. اتفاقی که در بسیاری از فیلم های علمی تخیلی بعد از آن تکرار میشود و به نوعی ژانر تبدیل شده است. و آن خودسری و طغیان ماشین بر علیه انسان است. از لحاظ علمی شاید نتوان ثابت کرد این نوعی نقص فنی است زیرا دستگاه دارد کارش را درست انجام میدهد ولی به نظر من به دلیل غیر قابل پیش بینی بودن این وضعیت ماشین، این یک نقص فنی است.

در بعضی از فیلم ها نقص فنی همان درام اصلی و تصادف اولیه فیلم را تولید میکند. که همانطور که گفتم به دلیل ضعف در تولید حس همدردی زیاد استفاده نمیشوند. از این قبیل فیلم ها، میتوان به اکثر فیلم های سوپرقهرمانی اشاره کرد (spiderman و ...) و یا فیلم Prestige نولان و یا مسافران بیضایی که یک اشتباه دستگاهی در ابتدای فیلم اتفاق های بعدی را تولید میکنند.

Modern times
در یکی از شاهکار های چارلی چاپلین ما شاهد یکی از زیباترین و خنده دار ترین نقص های فنی هستیم. آنجایی که چاپلین را در دستگاه غذا دهنده ی خودکار میگذارند و در ادامه دستگاه از کار می افتد و شروع میکند به سریع کار کردن و ذرت را به صورت چاپلین میکوبد و کثیف کاری زیادی به بار می آورد. بازی بی نظیر چاپلین مثال زدنی است.

کلاه قرمزی و پسرخاله
هر کسی که کلاه قرمزی را در بچگی دیده باشد قبول دارد که آن دایناسور به طرز وحشتناکی وحشتناک بود! و صحنه ی حمله ی دایناسور به کلاه قرمزی و به هم ریختن اتاق و همچنین حمله به آقای مجری و حمید جبلی از جذاب ترین صحنه های تاریخ سینمای ایران است.

Shawshank redemption
هیچ کس فکر نمیکرد با یک چکش کوچک بتوان از امنیتی ترین زندان آمریکا فرار کرد. دیوار های پوسیده ی زندان و زمان سرگیجه آور بیست سال از نقص های فنی ای است که مقام اولین فیلم لیستIMDb  را پر کرده است.

Little miss Sunshine
در این فیلم یکی از خنده دار ترین نقص های فنی اتفاق می افتد. به طرز خیلی ساده ای بوق ماشین خراب میشود به طوری که هر وقت بخواهد بوق میزند. این خرابی بوق آنقدر زیبا بر فضای فیلم و خانواده ای که سوار ماشین هستند نشسته است که خود میتواند یک شخصیت جداگانه باشد.

Purple rose of Cairo
اتفاقی که در این فیلم می افتد را نمیتوان به عنوان یک نقص فنی به حساب آورد. ولی اصلا نمیتوانستم از این فیلم صحبت نکنم. اتفاقی که می افتد این است که شخصیتی از داخل پرده ی سینما پایین می آید تا به تماشاگری که دارد گریه میکند کمک کند. چیزی که باعث شده این اتفاق بیشتر یک نقص فنی باشد تا رویاپردازی های یک انسان نا امید، برخوردی است که در ادامه، تهیه کنندگان فیلم و بازیگر شخصیتی که از فیلم خارج شده از خود نشان میدهند. آن ها از این قضیه ناراضیند و به خسارتی که بهشان وارد شده فکر میکنند. این فیلم تلفیقی از رویاپردازی های رومانتیک و مواجهه ی خیلی جدی و رئال با یک نقص فنی است. و به همین دلیل بهترین فیلم وودی آلن است.

Cinema Paradiso
میتوان گفت مهمترین و زیباترین و مشهورترین و بهترین نقص فنی تاریخ سینما در سینما پارادیزو است.
وقتی دستگاه آپارات سینما آتش میگیرد و آلفردو کور میشود.